Ontspannen natuurbeleving is een weldaad voor lichaam en geest.
Waarom natuurbeleving belangrijk is?
Het moderne leven in de 21e eeuw staat voor de meeste mensen bol van de prikkels. Elk moment van de dag word je overladen door informatie en zaken die je aandacht versnipperen. Met o.a. mindfulness door natuurbeleving kan je proberen om tot rust te komen, maar soms moet je even weg uit de drukte.
Al in de jaren ‘80 van de vorige eeuw ontstond in Japan het begrip ‘Forest bathing’. Om te ontsnappen aan de drukte van de dichtbevolkte steden, zocht men zijn toevlucht in een bezoek aan de natuur. Jezelf ‘onderdompelen’ in de natuur werd er bekend als Shinkin-Yoku, wat te vertalen is als ‘Baden in de natuur’. Nee, het was geen naturisme (lekker natuurlijk in je blootje) maar met alle zintuigen opgaan in de natuur om te onthaasten.
Later werd wetenschappelijk aangetoond dat tijd doorbrengen in de natuur inderdaad ontstresst. Het verlaagt je bloeddruk en versterkt je immuunsysteem.
Een voorwaarde is uiteraard dat tijdens je natuurbeleving je mobieltje minimaal op de vliegtuigstand gaat. Zet hem liever nog helemaal uit, op een korte periode na om af en toe contact met het thuisfront te houden. Voor sommigen lijkt zo’n digitale detox afschrikwekkend, maar dat geeft alleen maar aan, hoe sterk je geprogrammeerd bent door technologie en maatschappij. Mensen worden niet geboren met ‘vierkante ogen’, maar kunnen die wel krijgen. De smartphone nek is al een erkende klacht.
Wat is natuurbeleving?
De natuur heeft een heel ander tempo dan onze maatschappij, en zeker v.w.b. de high-tech aspecten. De seizoenen, het dag-nacht ritme, water en wind, dieren en planten volgen een natuurlijk ritme. Door je daar enige tijd aan over te geven, ontspannen je lichaam en je geest.
Meditatie ‘muziek’ bestaat dan ook vaak uit kabbelende beekjes, ruisende regen, golven op het strand, de wind door de bladeren, vogelgeluiden, etc. Luisteren naar opnames helpt om te ontspannen, maar de ‘live’ versie heeft veel meer aspecten.
Niet alleen bloemen geuren, maar met name naaldbomen geven stoffen af die ze beschermen tegen microben en schimmels. Die stoffen hebben ook een helende werking op de fysiologie van mensen.
De druk van ‘doen’ valt even weg en je kan gewoon ‘zijn’. Je lichaam maakt minder Cortisol aan, het stresshormoon.
Hoe… kan je het uitvoeren
De natuur geeft vooral onze onrustige geest (Monkey Mind) de gelegenheid om tot rust komen. Niet alleen door ‘niets’ te doen met oerhollands ‘niksen’, maar juist door alle zintuigen te gebruiken:
kijk naar de schakeringen van licht en donker, heldere en gedempte kleuren, de schittering van licht op het water; sluit dan je ogen en laat je andere zintuigen het overnemen
luister naar de geluiden van wind en water, vogels en andere dieren
ruik de geur van hars en dennennaalden, het zilte van de zee, geuren van bloemen en planten
voel de wind en de zon op je gezicht en je lichaam, zet je blote voeten in het zand en de aarde
proef een grasspriet of strohalm, de explosie van een wilde bosbes op je tong
Al die zintuiglijke indrukken, de één na de ander of allemaal tegelijk, relativeren de zaken die je geest bezig houden. De situatie op je werk of in je gezin wordt mentaal op een laag pitje gezet en de natuurbeleving neemt je bewustzijn over.
Je kan elke dag een natuurbad nemen met een wandeling in je lunchpauze. Fietsen naar en van je werk door weilanden of door een stukje bos is ook een mooie ontspanning. In de weekenden kan je wat langer genieten van de rust. Maar een wat langer verblijf van meerdere dagen in of vlak bij de natuur geeft een intenser resultaat. Een verblijf van een aantal dagen kan tot een maand daarna positieve effecten hebben voor de rust in je hoofd.
Zie o.a. Natuurhuisje.nl.
De commerciële wellness oorden haken uiteraard dankbaar in op deze trend. Maar je kan zelf veel doen door er tijd voor in te ruimen, al is het maar in een park in stad of dorp.
Geen tijd voor de natuur?
Als je hoofdzakelijk beton, steen en asfalt om je heen hebt en steeds wordt geprikkeld door digitale media, dan komt je geest nauwelijks tot rust. Je kan dat een tijd volhouden, maar op een gegeven moment betaal je de rekening van steeds weer scheutjes dopamine (beloning) en cortisol (stress). Op een gegeven moment is de rek eruit, en knapt er iets.
Je kan je directe omgeving natuurlijker maken met planten in huis en op je werkplek. Je kan tijd doorbrengen op je balkon, in je tuin of een park. Ook geuren van etherische oliën als lavendel, amandel, eucalyptus, etc. ontspannen je. Dat is goed voor het verminderen van je stressniveau en het verbeteren van je je stemming. Maar uiteindelijk zijn het lapmiddelen tijdens of aan het einde van een (te) drukke dag of week.
Maak tijd om regelmatig een paar uur te wandelen en ergens in de natuur te gaan zitten en die op al je zintuigen in te laten werken. Laat je gedachten rustig langsglijden met mindful meditatie. De natuur ervaren in stilte of met rustige beweging. Het ritme van de natuur brengt evenwicht dat je mee kan nemen naar je dagelijkse realiteit. Terug op je werk en in je huis kan je de ervaring gebruiken om je tempo te verlagen en met meer rust in je hoofd te functioneren.
Conclusie
Wij mensen zijn evolutionair nog niet voldoende ontwikkeld om helemaal afstand te kunnen nemen van de natuur en toch goed te blijven functioneren. De gezondheidszorg heeft zich voornamelijk bezig gehouden met ziekten en afwijkingen. Maar de – veelal strikt persoonlijke – voorwaarden voor een gezonde geest in een gezond lichaam, worden de meeste mensen zich pas recent bewust.
Regelmatig tijd doorbrengen in de natuur, en vooral actief, door ontspannen te wandelen en de rust op ons in te laten werken, is een voorschrift zonder bijwerkingen dat artsen zich steeds meer realiseren.
Kijk eens op 111.nl, voordat het tijd is om 112 te bellen.
PS: Elk voordeel heeft zijn nadeel. Gebruik zonnebrandcrème als je langer buiten bent en controleer elkaar op teken na een bezoek aan een natuurgebied. Bosbessen op lage struiken kunnen besmet zijn met parasieten die o.a. door vossen worden verspreid.
Geniet van de natuur, maar voorzichtig…
Dit bericht verscheen eerder op WellNed.nl, Mentoring voor Persoonlijke Groei.